Piecza zastępcza.
Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców.
Formami rodzinnej pieczy zastępczej w myśl ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9 czerwca 2011 r. (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 998 z późn. zm.) są:
* rodzina zastępcza spokrewniona - tworzą ją małżonkowie lub osoba, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka (dziadkowie i rodzeństwo dziecka);
* rodzina zastępcza niezawodowa, zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna - tworzą ją małżonkowie lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskim - nie będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka (np. ciotka, wujek, osoby obce);
* rodzinny dom dziecka.
Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:
- traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej,
- zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych,
- zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych,
- zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań,
- zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne,
- zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka,
- umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które:
* dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
* nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
* wypełniają obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
* nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
* są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniami o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wystawionymi przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
* przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
* zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym: rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego, właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań, wypoczynku i organizacji czasu wolnego;
* nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Rodzinę zastępczą mogą stworzyć małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim.
W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodu.
Od 1 stycznia 2012 r. wysokość świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej uzależniona jest od typu rodziny zastępczej.
W przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej świadczenie wypłacane jest w wysokości nie mniejszej niż 694 zł, natomiast w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej, niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka świadczenie wynosi nie mniej niż 1 052 zł miesięcznie.
Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka przysługuje na każde umieszczone dziecko do ukończenia 18. roku życia "dodatek wychowawczy" w wysokości 500 zł miesięcznie.
Rodzinie zastępczej przysługują dodatki na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania dziecka nie niższe niż 211 zł miesięcznie z tytułu opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności oraz umieszczonym na podstawie postępowania w sprawach nieletnich.
Rodziny zastępcze i prowadzący rodzinne domy dziecka mogą fakultatywnie ubiegać się o:
* dofinansowanie do wypoczynku dziecka poza miejscem zamieszkania,
* świadczenia na pokrycie niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka - jednorazowo,
* świadczenia na pokrycie kosztów związanych z wystąpeniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki - jednorazowo lub okresowo,
* świadczenia na pokrycie kosztów związanych przeprowadzeniem niezbędnego remontu lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego - raz w roku; - dotyczy rodziny zastępczej zawodowej
* środków finansowych na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w wysokości odpowiadającej wydatkom ponoszonym przez rodzinę zastępczą zawodową na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych wydatków przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2, umieszczonych w rodzinie zastępczej wraz z osobami tworzącymi tę rodzinę zastępczą; - dotyczy rodziny zastępczej niezawodowej i rodziny zastępczej zawodowej.